کوچینگ رهبری به معنای حمایت از رهبران سازمان و کمک به آنها برای به حداکثر رساندن توانایی‌ها و رهبری موثر تیم‌هایشان است. در این معنا، کوچینگ رهبری یا لیدرشیپ کوچینگ به رهبران کمک می‌کند در ارتباطات سازمانی خود، مدیر بهتری باشند. در واقع، کوچینگ رهبری به عنوان یک سبک رهبری شناخته می‌شود که مدیران ارشد در کار با تیم‌های خود از آن استفاده می‌کنند. وقتی سبک کوچینگی در مدیریت در یک سازمان به کار گرفته شوند، منجر به ایجاد یک فرهنگ “کوچینگ” در سراسر سازمان خواهند شد.
مدل کوچینگ رهبری بر اصول اساسی‌ای همچون گوش دادن فعال به جای سخنرانی یک‌طرفه، پرسیدن سوالات درست به جای ارائه مستقیم پاسخ‌ها و ارائه گزینه‌های مختلف به رهبران و تیم‌ها به جای صدور دستورات مستقیم استوار است. این مدل به گونه‌ای طراحی شده است که به رهبران و تیم‌هایشان کمک کند تا با حداکثر بهره‌برداری از منابع سازمان، به اهداف تعیین‌شده خود دست یابند.
به عبارت دیگر، سبک رهبری کوچینگ رویکردی کمتر دستوری، نسبت به سبک مدیریت “فرماندهی و کنترل” دارد که قبلاً بر دنیای تجارت و سازمان‌ها حاکم بود. در این رویکرد، تمرکز بر توانمندسازی افراد و افزایش قابلیت‌های آنان برای رسیدن به نتایج مطلوب است.
لیدرشیپ کوچینگ چیست؟ سبک های کوچینگ رهبری
کوچینگ رهبری یک دسته‌بندی گسترده است که در آن می‌توان انواع مختلفی از سبک‌های کوچینگ را گروه‌بندی کرد. برای درک بهتر این موضوع، به مقاله‌ای از هاروارد بیزینس ریویو نوشته ایبارا و اسکولار (۲۰۱۹) مراجعه می‌کنیم. آنها در این مقاله از یک ماتریس دو در دو برای توصیف سبک‌های اولیه کوچینگ رهبری استفاده کرده‌اند.
| میزان اطلاعات ارائه شده | میزان انرژی از افراد | سبک کوچینگ |
| بیشتر | کمتر | دستوری (Directive) |
| بیشتر | بیشتر | موقعیتی (Situational) |
| کمتر | کمتر | آزادانه (Laissez-faire) |
| کمتر | بیشتر | غیر دستوری (Nondirective) |
کوچینگ دستوری (Directive Coaching)
کوچینگ دستوری شباهت زیادی به سبک مدیریت “فرماندهی و کنترل” در گذشته دارد. در این روش، تمرکز اصلی بر اعلام کردن کارهایی که باید انجام شود به اعضای تیم و نظارت بر پیشرفت آنها به سمت اهداف سازمانی تعیین شده است. این سبک از رهبری این نقطه ضعف بالقوه را دارد که به دلیل عدم اختیار در انجام وظایف، انگیزه یا ابتکار کمتری از افرادی که رهبری می‌شوند گرفته می‌شود.
کوچینگ آزادانه (Laissez-faire Coaching)
در مقابل، کوچینگ آزادانه (Laissez-faire Coaching) زمانی موثر است که افراد تحت رهبری به خوبی آموزش دیده‌اند و بدون نیاز به ورودی بیشتر کار خود را انجام می‌دهند. در این سبک، اطلاعات کمتری به طور مداوم به افراد ارائه می‌شود و همچنین انرژی کمتری از آنها بیرون کشیده می‌شود زیرا آنها را در حالت “هدایت خودکار” قرار می‌دهید.
کوچینگ غیر دستوری (Non-directive Coaching)
سبک کوچینگ غیر دستوری بر پایه گوش دادن و پرسیدن سوالات بدون قضاوت بنا شده است. در این روش، اطلاعات کمی به تیم‌ها داده می‌شود زیرا تمرکز بر ارائه راه‌حل آنها نیست، بلکه با پرسیدن سوالات به آنها کمک می‌کنید تا پاسخ‌های خود را پیدا کنند. این سبک از کوچینگ انرژی بیشتری از تیم‌ها بیرون می‌کشد، زیرا آنها با یافتن راه‌حل‌های خود و پیشرفت با تلاش‌های خودشان، پیش می روند.
کوچینگ موقعیتی (Situational Coaching)
در نهایت، کوچینگ موقعیتی وجود دارد که ایبارا و اسکولار آن را “نقطه شیرین” در ماتریس کوچینگ خود می‌نامند. در این شکل، مربیان به دنبال حفظ تعادل ظریف بین دستوری بودن و غیر دستوری بودن هستند و بسته به نیازهای موقعیت، به درجات مختلف بین این دو حالت جابجا می‌شوند. کوچینگ موقعیتی اطلاعات قابل توجهی را ارائه می‌دهد اما همچنین تمایل دارد انرژی بیشتری از تیم‌ها بگیرد، زیرا اعضای تیم می‌دانند که در هر لحظه ممکن است از آنها خواسته شود تا مشکلات خود را روشن کنند و راه‌حل‌های خود را پیدا کنند.
ایبارا و اسکولار در مقاله خود بیان می‌کنند که همه مدیران باید در زمینه کوچینگ موقعیتی مهارت بالایی کسب کنند، زیرا این سبک تطبیق‌پذیرترین روش با شرایط متغیر و پویایی است که اغلب در سازمان‌های امروزی وجود دارد. این شرایط به سرعت در حال تغییر، گاهی اوقات نیازمند رویکردی دستوری‌تر و گاهی اوقات نیازمند رویکردی آزادانه‌تر هستند.
مزایای کوچینگ رهبری
بررسی‌های انجام شده در زمینه کوچینگ رهبری در سازمان‌ها (جونز، وودز، و گیوم، 2016) نشان داده است که لیدرشیپ کوچینگ تاثیر مثبتی بر نتایج کلی سازمان (مانند سودآوری) و همچنین نتایج خاص‌تری مانند توسعه مهارت‌های رهبران و وضعیت احساسی آنها دارد و رهبری قدرتمند از طریق کوچینگ می توان بوجود آورد.
پنج مزیت اصلی کوچینگ رهبری
توانمندسازی
کوچینگ به رهبران کمک می‌کند تا بهترین عملکرد خود را داشته باشند. کوچ ها با شناخت دقیق از نقاط قوت و ضعف مراجعین خود، به آنها کمک می‌کنند تا با بهره‌گیری از نقاط قوتشان بر موانع رسیدن به اهداف غلبه کنند. جلسات حمایتی با کوچ نیز برای پیشرفت به سمت اهداف، انگیزه‌بخش و توانمندکننده هستند.
بینش جدید
کوچینگ به رهبران، بینش‌های جدیدی در مورد مشکلات مختلفی که ممکن است با آنها مواجه شوند، می‌بخشد. سوالات و بحث‌ها می‌توانند مشکلات عمیق‌تر را برجسته کرده و به رهبر کمک کنند تا آنها را به طور عمقی حل کنند.
تفکر آزاد
کوچینگ باعث گسترش سبک‌های فکری و تشویق به انعطاف‌پذیری بیشتر در تفکر می‌شود. کوچ با پرسیدن سوالاتی که رهبر را به دیدن زوایای دیگر یک مسئله وامی‌دارد، این هدف را دنبال می‌کند. با توجه به تغییرات سریع در فناوری، رسانه های اجتماعی و پیام رسانی و همچنین رفتار مصرف کنندگان در دنیای امروز، تفکر انعطاف پذیر یا تفکر آزاد برای رهبران کسب و کار/سازمان ها اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است.
عملکرد بهبود یافته
کوچینگ بر روی نقاط ضعف رهبر تمرکز می کند، از این رو موجب بهبود قابل توجهی هم در نگرش و هم توانایی های او می شود. این مهارت ها شامل توانایی کار با اعضای مشکلدار یا منزوی تیم و به حداکثر رساندن استعدادهای آنها می شود.
ارتباط بهبود یافته
کوچ ها به رهبران کمک می‌کنند تا حداکثر وضوح را در پیام‌های خود داشته باشند. آنها نقاط ضعف در سبک ارتباطی رهبر را شناسایی کرده و رهبران را به تمرین راه‌هایی برای غلبه بر این نقاط ضعف تشویق می‌کنند.
نگاهی به کوچینگ رهبری کسب و کار
در مورد ظهور کوچینگ رهبری کسب و کار در دهه گذشته اظهار نظرات جالبی وجود دارد:
“کوچ ها، قبلا بیشتر در کنار زمین های ورزشی دیده می شدند، اما امروزه آنها در دنیای تجارت در حال شکوفایی هستند و به افراد کمک می کنند تا بر موانع ذهنی، جسمی و احساسی غلبه کرده و محیط کاری رضایت بخش تری ایجاد کنند.”
کوچینگ رهبری در سازمان ها با سبک های قبلی مدیریت متفاوت است. سبکی که به بهترین وجه با عنوان “فرماندهی و کنترل” شناخته می شد، تا شاید یک دهه پیش برای مدیران در دنیای تجارت به خوبی کار می کرد. اما پس از تغییرات سریع در محیط کسب و کار، که بخشی از آن به دلیل افزایش جهانی شدن و استفاده از رسانه های اجتماعی است، باعث شد مدل قدیمی مدیریت “فرماندهی و کنترل” کمتر کاربرد داشته باشد.
در دنیایی پیچیده تر و به سرعت در حال تغییر، رهبران نمی توانند همیشه “همه چیز را بدانند” و دانش ثابت خود را به اعضای تیم به عنوان گیرنده منتقل کنند. بنابراین، مدل رهبری جدیدی پدید آمده است که به جای اینکه صرفاً فرمان بدهد، بر گوش دادن، پرسیدن سوال و روشن کردن گزینه ها تأکید دارد و بیزینس کوچینگ رهبران با توجه به همین نیاز ایجاد شد.
بر اساس این مدل جدید، رهبران و تیم هایشان با اجازه دادن به اعضای مختلف برای انجام تحقیقات خود و ارائه آن به تیم، پایه دانش خود را به حداکثر می رسانند. در حالی که اطلاعاتی به تیم تزریق می شود، انرژی بیشتری نیز می تواند از آنها “بیرون کشیده” شود، زیرا اهداف و گام های عملی برای رسیدن به آنها بیشتر یک تلاش مشارکتی است که همه ذینفعان در آن سرمایه گذاری دارند.
مدرک کوچینگ، دوره ها و برنامه های آموزشی کوچینگ رهبری
گرفتن مدرک گواهینامه کوچینگ رهبری به شما این امکان را می دهد که به رهبران سازمان ها در بهبود مهارت ها و توانایی هایشان برای هدایت موثر تیم هایشان کمک کنید. در این مسیر، گزینه های مختلفی برای آموزش و دریافت مدرک گواهینامه وجود دارد.
فدراسیون بین المللی کوچینگ (ICF)
فدراسیون بین المللی کوچینگ (ICF) یک سازمان معتبر جهانی در زمینه کوچینگ است که مدارک گواهینامه کوچینگ را در سه سطح (دستیار، حرفه ای و استاد) ارائه می دهد. این سطوح براساس ساعات کوچینگ مستندسازی شده و ارزیابی های ICF تعیین می شوند. این سازمان همچنین برنامه های آموزشی را برای دریافت مدرک گواهینامه کوچینگ اجرایی تأیید می کند.
دوره های آموزشی آنلاین کوچینگ رهبری
علاوه بر دوره های حضوری، فرصت های آموزشی آنلاین نیز برای دریافت مدرک گواهینامه کوچینگ رهبری وجود دارد. دوره کوچینگ آکادمی ستاره شمال از شرکت Northstarsuccess کانادا، دارای تاییدیه از ICF است. با شرکت در این دوره که مدرس اصلی آن دکتر شهاب اناری است، میتوانید از تجربیات 25 سال سابقه در فضای کسب و کار و آموزش و در سطح اول جهانی مهارت های عملی کوچینگ را بیاموزید.
5 کتاب کوچینگ رهبری
در دنیای امروز، کوچینگ به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای توسعه مهارت‌های رهبری و مدیریت شناخته می‌شود. با مطالعه کتاب‌های برتر در این زمینه، میتوانید به بینش‌ها و تکنیک‌های جدیدی دست یابید که به شما کمک می‌کند تا به یک رهبر مؤثرتر تبدیل شوید. در این بخش، به معرفی بهترین کتاب‌های کوچینگ می‌پردازیم که برای هر رهبر یا مدیری ضروری هستند. این کتاب‌ها به شما کمک می‌کنند تا با استفاده از روش‌های علمی و تجربه‌های عملی، مهارت‌های کوچینگ خود را ارتقا دهید و تیم خود را به سوی موفقیت هدایت کنید. با ما همراه باشید تا با این منابع ارزشمند آشنا شوید و قدمی بزرگ در مسیر پیشرفت حرفه‌ای خود بردارید.
کتاب کوچینگ رهبری نیک مارسون
Leading by Coaching
آیا احساس می‌کنید روش‌های سنتی رهبری دیگر کارآمد نیستند؟ کتاب «رهبری با کوچینگ» اثر نیک مارسون، رهبران را با رویکردی نوین برای هدایت تیم‌ها آشنا می‌کند.
در این کتاب، با کنار گذاشتنِ شیوه‌ی دستوریِ قدیمی، یاد می‌گیرید که چگونه با برقراریِ گفتگوهای اثرگذار، اطرافیانتان را همراه خود کنید تا با میل و اراده‌ی درونی، به سوی تغییرات پایدار حرکت کنند.
نسخه PDF کتاب کوچینگ رهبری نیک مارسون به زبان انگلیسی را می توانید از لینک زیر بخوانید:
این کتاب توسط انتشارات هورمزد به زبان فارسی منتشر شده است و میتوانید از کتاب فروشی ها آن را تهیه کنید.
کتاب «رهبر بدون عنوان: داستانی مدرن درباره موفقیت واقعی در کسب و کار و زندگی»
The Leader Who Had No Title
این کتاب نوشته رابین شارما در سال(2010) با رویکردی منحصربه‌فرد به مربیگری و کوچینگ، رهبری و شکوفایی استعدادهای فردی، خواننده را در سفری خواندنی و الهام‌بخش همراه می‌کند.
این کتاب با اینکه نکاتی در زمینه رهبری کسب و کار هم ارائه می‌دهد، اما توجه ویژه آن بر کوچینگ شخصی یا زندگی (Life Coaching) است. بنابراین خوانندگان بالقوه باید بدانند که تمرکز اصلی کتاب بر مهارت‌های رهبری در زندگی فردی است و به دنبال آن به رهبری در سازمان‌ها می‌پردازد.
کوچینگ برای رهبری
Coaching for Leadership
این کتاب شامل نوشته‌هایی درباره‌ی رهبری از بهترین کوچ‌های دنیا اثر مارشال گلداسمیت، لارنس اس. لیونز و سارا مک‌آرتور سال نشر (۲۰۱۲)
این کتاب شامل اطلاعاتی در زمینه‌ی شیوه‌های مربیگری مبتنی بر تحقیق است. همچنین نظراتی از شناخته شده ترین کوچ‌های رهبری دنیا در آن آمده است.
نوآوری در کوچینگ رهبری
Innovations in Leadership Coaching
کتاب نوآوری در کوچینگ رهبری: پژوهش و عمل نوشته تری اچ. هیلدبرانت، فرانسین کامپونه، کتی نوروود و ارک جی. اوستروفسکی سال نشر (۲۰۲۰) است.
این کتاب بر جنبه‌های مبتنی بر تحقیق در حوزه‌ی کوچینگ رهبری تأکید می‌کند. همچنین، روش‌های به کارگیری بهینه‌ی یافته‌های پژوهشی در محیط‌های کسب‌وکار را روشن می‌سازد.
هنر و تمرین کوچینگ رهبری
The Art and Practice of Leadership Coaching
این کتاب شامل نقل قول از 50 کوچ اجرایی برتر جهان است که اسرار خود را فاش می کنند این کتاب نوشته هاوارد مورگان، فیل هارکینز و مارشال گلداسمیت در سال (2004) است.
همچنین مطالب آن شامل بررسی یافته های تحقیقاتی و بهترین شیوه ها برای مربیگری رهبری است.